Basisprincipes voor een goed onderwijsleergesprek

Tijdens een onderwijsleergesprek zal je via vragen nagaan of de leerlingen de leerstof begrijpen. Je zet ze aan om analytisch of creatief na te denken. Leraar en filosoof Mathias Vander Hoogerstraete deelt zijn vraagtechnieken, want volgens hem zorgt een juiste vraag ervoor dat leerlingen zich een stukje leerstof eigen maken


Hij vergelijkt goede vragen stellen met zwemmen: iedereen kan het leren maar verwacht niet dat je meteen duikt. Als leraar moet je oefenen om spontaan goede vragen te stellen. Begin klein en niet elke vraag hoeft complexe denkniveaus te bereiken. 


Wees voorbereid om een absurd antwoord op te vangen, concrete feedback te geven en het gesprek te leiden. Om je hierop voor te bereiden denk je op voorhand na over welke antwoorden kunnen leerlingen geven en welke vervolgvragen jij kan stellen om sturing te geven naar de uitkomst.



Met goede vragen kan je verschillende denkniveaus aanspreken:

  • Zo kan je inspelen op het cognitieve niveau, bijvoorbeeld met de vraag 'wat is een broeikasgas', 
  • of je kan ook het toepassen van de kennis nagaan, bijvoorbeeld 'bereken de CO2-uitstoort van deze fabriek, 
  • of je kan ook op het hoogste niveau het creatief denken bevragen, bijvoorbeeld 'hoe zou jij het probleem van de klimaatopwarming aanpakken?'.

Maar ook bij kennisvakken is het belangrijk open vragen te stellen, zoals in wiskunde. Vergeet niet dat elke formule ooit begon met een open vraag:

  • waarom is de som van een driehoek altijd 180 graden?
  • Waarom valt een appel sneller dan een veer?






Hoe zorg je ervoor dat de hele klas meedenkt?
Durf afwijken van het klassieke vingertje. Denk na over technieken om klassikaal te antwoorden:
  • gebruik van wiswordjes (zie module formatief handelen)
  • overleggen in kleine groepjes en groepsbesluit laten vertellen
  • digitale tools inzetten zoals Kahoot, Mentimeter, Wooclap, ...
En geef leerlingen voldoende denktijd en laat ze elkaar ook corrigeren of reageren op het antwoord van een medeleerling.