Welke cognitieve leerstrategieën zijn effectief?


"Tell me and I forget. Teach me and I will remember. Involve me and I will learn." (Benjamin Franklin)


Om nieuwe leerstof te verwerken passen we cognitieve leerstrategieën toe. Leerlingen gebruiken heel wat manieren om leerstof te verwerken, maar die zijn niet allemaal even effectief en dus productief.


Waarom hebben leerlingen niets aan fluostiften en eindeloos herlezen als leerstrategie? Hoe verwerkt een leerling leerstof dan op een actieve manier? Expert Tine Hoof (ExCEL) legt het haarfijn uit in onderstaand filmpje.




Prettig leren en effectief leren zijn twee verschillende dingen


"Leren" houdt eigenlijk in van er een verandering is in het langetermijngeheugen. Leerlingen kiezen vaak echter niet altijd voor effectieve strategieën die helpen bij leren. Zelf kiezen ze meestal voor strategieën die ze prettig vinden, zoals bijvoorbeeld een tekst herlezen of het markeren of samenvatten met een open boek. Het geeft hen een goed gevoel dat ze actief aan het leren zijn, maar in werkelijkheid voeren ze alleen passieve bezigheden uit. Hierdoor zal de leerling in werkelijkheid relatief weinig denkkracht benutten of leren. 


Wanneer je van deze methoden effectieve leerstrategieën wil maken, moet de leerling meer 'moeite' investeren of moet het geheugen 'werken': bijvoorbeeld markeren met verschillende kleuren, waarbij de kleuren een bepaalde betekenis hebben. Of samenvatten met gesloten boek waarbij informatie wordt geselecteerd, georganiseerd en geïntegreerd. Leerlingen vinden dit vaak minder prettig maar het is wel effectiever.