“Together everyone achieves more”

Een sluimerend conflict in de klasgroep, een uitbarsting tijdens de speeltijd,... Je merkt als leerkracht onmiddellijk wanneer je leerlingen daardoor niet helemaal bij de les zijn. Dat is onvermijdelijk. Preventief kan je wel een invloed uitoefenen op de klassfeer door te werken aan de groepsdynamiek. Heel belangrijk tijdens die eerste "de gouden weken", maar ook daarna is het iets wat regelmatig je aandacht verdient. Wanneer spanningen blijven terugkomen op verschillende momenten is het ook nodig om als leerkrachtenteam samen een plan van aanpak op te stellen.

Een klas start als een verzameling van individuen die de tijd moet krijgen om te groeien tot een klasgroep. Een goede groepsgeest is essentieel om te komen tot een betere verwerking van de leerstof, meer orde in de klas en de ontwikkeling van de sociale vaardigheden. Een klas doorloopt steeds een aantal fases en krijgt zo vanzelf een eigen dynamiek. In onderstaande figuur ontdek je hoe Bruce Tuckman deze verschillende fases ziet.

Door in te spelen op deze fases, die in de praktijk niet altijd mooi op elkaar volgen, kan je een positieve groepsdynamiek creëren. Dit is een proces waar best blijvend aandacht voor is, en al zeker na een langere vakantie of na een verandering in de klasgroep (nieuwe leerling of leerling die weggaat) herhaalt.

Ook in leeromgevingen waar meer ingezet wordt op klasdoorbrekend werken, flexibel groeperen, leerlingen die vaker zelfstandig aan hun eigen traject werken,... mag de aandacht voor groepsdynamiek niet uit het oog verloren worden. Zelfgestuurd leren in een krachtige leeromgeving betekent niet dat er minder aandacht mag zijn voor groepsvorming en onderlinge relaties tussen leerlingen.